Tajvani dhe ishujt e tij përreth, të vendosur në Azinë Lindore në skajin veriperëndimor të Paqësorit, posedojnë një larmi të pafund terrenesh, pyjesh, produktesh bujqësore dhe ekologjish detare, si dhe një larmi kulturash etnike, së bashku me zakonet dhe praktikat magjepsëse kulturore njerëzore. Lexojini karakteristikat e këtij vendi, si më poshtë:
Ku ndodhet Tajvani?
Lexo më shumë
Reuters: Tajvani do të jetë ‘forcë për të mirë’ pas mbështetjes së pa kompromis të G7
Reuters: Tajvani do të jetë ‘forcë për të mirë’ pas mbështetjes së pa kompromis të G7
Përballë brigjeve lindore dhe juglindore të kontinentit aziatik, shtrihet një zinxhir grupesh ishujsh që shtrihen nga ishulli Sakhalin i Rusisë në ishujt e panumërt të Indonezisë. I ndodhur në mes të zinxhirit ishullor-midis Japonisë dhe Filipineve, është ishulli i Tajvanit. Tajvani ka afërsisht 400 kilometra nga veriu në jug dhe rreth 145 kilometra nga lindja në perëndim në pjesën më të gjerë të tij.
QYTETET E MËDHA TË TAJVANIT
Taipei
Me një popullsi prej gati 2,7 milionë banorësh, qyteti Taipei ndodhet në Tajvanin verior, duke përfshirë pjesën verilindore të pellgut të Taipeit dhe kodrat përreth. Është i ndarë në dymbëdhjetë rrethe administrative që mbulojnë një sipërfaqe prej 271 kilometra katrorë. Taipei është shtëpia e një popullsie të larmishme duke përfshirë njerëz autoktonë, Minnanese, Hakkas, emigrantë të rinj dhe mërgimtarë. Krahasuar me qytetet e tjera të mëdha në bregun perëndimor të Tajvanit, Taipei u zhvillua mjaft vonë. Para imigracionit në shkallë të gjerë të kinezëve nga Tajvani jugor në fillim të shekullit të 18-të, zona e Taipeit u banua kryesisht nga popuj autoktonë. Në vitin 1884, gjykata Qing zhvendosi zyrtarisht kryeqytetin administrativ të Tajvanit nga Tainan në Taipei dhe ngriti një mur të madh për të mbrojtur qytetin, duke shënuar një zhvendosje të konsiderueshme ekonomike dhe të fuqisë drejt veriut. Që nga ajo kohë, Taipei ka qenë dhe vazhdon të mbetet qendra politike, ekonomike dhe kulturore e Tajvanit.
Qyteti i Ri Taipei
Përreth kryeqytetit të vendit, Qyteti i Ri Taipei mbulon një sipërfaqe prej pak më shumë se 2000 kilometra katrorë dhe ka një popullsi prej mbi 3,9 milionë banorëve. Afërsia e tij me Taipein ka ndihmuar këtë qytet të zhvillohet si një përqendrim kryesor i industrisë dhe i tregtisë, ku 70% e popullsisë fillimisht vjen nga pjesë të tjera të Tajvanit. Qendra administrative e Qytetit të Ri Taipei ndodhet në rrethin Banqiao, e cila është gjithashtu zona më e populluar dhe më e lulëzuar e qytetit.
Me tërheqjen japoneze nga Tajvani në vitin 1945, Qeveria e Republikës së Kinës (Tajvani) në fillim themeloi Taipei City dhe Keelung City në komuna administrative provinciale, ndërsa pjesën tjetër të rajonit të atëhershëm të Taipei e bëri në Qarkun Taipei. Në vitin 2010, Qarku Taipei u modernizua zyrtarisht në një komunë të veçantë të quajtur Qyteti i Ri i Taipeit.
Taojuan
Qyteti Taoyuan shtrihet në perëndim të Qytetit të Ri Taipei, drejtpërdrejt përtej ngushticës së Tajvanit nga provinca Fujian e Kinës dhe migrimi nga Kina në shekullin e 18-të themeloi Taoyuan si një zonë të lulëzuar të tregtisë dhe transportit. Që nga viti 1979, Taoyuan është vendi i aeroportit më të madh ndërkombëtar të Tajvanit, duke e bërë portën kryesore të qytetit të Tajvanit për në botën e jashtme. Taoyuan është qyteti i katërt më i madh i Tajvanit dhe u modernizua në një komunë të veçantë në vitin 2010.
Taichung
Taichung, që përkthehet si ‘qendra e Tajvanit’, është qyteti më i madh i Tajvanit qendror. Para shekullit të 18-të, zona qendrore e Tajvanit kontrollohej nga “Mbretëria e Middag”, një aleancë e fiseve autoktone. Gjykata Qing fillimisht përfshiu Tajvanin si një pjesë të provincës Fujian, por vendosi në fund të shekullit të 19-të të njohë Tajvanin si një provincë më vete. Zona e Taichung u zgjodh fillimisht si vendi i kryeqytetit të ri provincial ku filloi ndërtimi në një kryeqytet të ri që më vonë do të njihej si “Qarku i Tajvanit”. Në vitin 1896, qeveria koloniale japoneze e ardhshme filloi ndërtimin dhe e quajti atë “Taichung”.
Taichung është një qendër thelbësore ekonomike dhe e transportit për tërë Tajvanin, që lidh së bashku industrinë dhe bujqësinë në qytete dhe në qarqe që përbëjnë rajonin qendror të Tajvanit. Duke mbuluar një fushë të gjerë të përshkuar me male të larta në lindje dhe me detin në perëndim, Taichung është zhvilluar si një qendër e rëndësishme për transportin rrugor, hekurudhor, detar dhe ajror që lidh rajonin me të gjitha pjesët e tjera të Tajvanit.
Vargmali Qendror i Maleve mbron në mënyrë efektive Taichung-un nga tajfunet sezonale të Tajvanit, duke e bërë atë një qytet të njohur për mot të këndshëm dhe me një popullsi të ngrohtë e energjike. Qyteti përbëhet nga 29 rrethe administrative, ku secila mburret me peizazhe të veçanta kulturore dhe natyrore, trashëgiminë shekullore të emigracionit të larmishëm.
Tainan
I themeluar në vitin 1624 nga Kompania Holandeze Lindore Indiane, Tainan është qyteti më i vjetër i Tajvanit dhe është i famshëm për historinë e tij të pasur, kulturën, arkitekturën dhe vendet e trashëgimisë.
Sot, Tainan mbulon gati 260 kilometra katrorë dhe është shtëpia e gati 1,9 milionë njerëzve.
Një shëtitje rreth Tainan është si të kalosh nëpër kohë, ku specifikë është rëndësia e fesë tradicionale në jetën e qytetarëve tajvanezë. Tainan është një qytet tempujsh, duke përfshirë tempullin më të vjetër të Tajvanit, Konfuci. Tainan u zhvillua rreth transportit ujor dhe sot kanali antik i qytetit është ende vendi ideal për të marrë një kuptim të ritmit të jetës antike të qytetit. Një shëtitje nëpër labirintin e lagjeve tradicionale aty pranë, sjell takime intime me relike të së kaluarës së qytetit, të cilat vazhdojnë të jenë pjesë jetike e së tashmes së komunitetit.
Tainan është gjithashtu i famshëm për skenën e tij të ushqimit në rrugë. Menyja unike me origjinë nga Tainan përfshin supë viçi të freskët dhe të shijshëm, ëmbëlsira orizi me peshk të thatë dhe mish derri të pjekur ose tortë aromatike me oriz në avull. Këto ushqime të shijshme janë pjesë e themelit të kulturës gastronomike të Tainan dhe me traditë historike katër shekullore.
Kaohsiung
Kaohsiung është një metropol i madh, i shtrirë në gati 3000 kilometra katrorë dhe me një popullsi prej afro 2,8 milionë banorësh. Nga lart, qyteti paraqet një peizazh të pasur dhe të larmishëm, me male të harlisura, liqene dhe lumenj që rrjedhin në det, të cilët sigurojnë një fllad të qëndrueshëm freskues. Porti i Kaohsiung është një nga portet më të ngarkuara të kontejnerëve në botë, me një rrjedhë të vazhdueshme anijesh mallrash që formojnë një arterie të rëndësishme për tregtinë Azi-Paqësor. Përveç bukurisë së mjedisit të saj natyror, historia e gjatë e qytetit si një port ndërkombëtar, ka ndihmuar gjithashtu që Kaohsiung të zhvillojë një kulturë unike.
Klima:
Tajvani ka një verë të gjatë dhe një dimër të shkurtër e të butë. Rajonet veriore dhe qendrore janë nën tropikale, pjesa jugore është tropikale dhe rajonet e tij malore janë të buta. Në mënyrë tipike, temperatura mesatare e Tajvanit shkon nga rreth 18°C në dimër dhe deri në 29°C në verë. Temperaturat e ulëta mund të bien nën 10°C në dimër, ndërkaq temperaturat e larta mund të kalojnë 35°C gjatë verës.
Reshjet mesatare vjetore të ishullit janë afërsisht 2,600 milimetra. Tajvani verior në përgjithësi përfshin nja 60 për qind të reshjeve totale vjetore midis majit dhe shtatorit. Tajvani jugor përfshin mbi 90 për qind të reshjeve të saj gjatë së njëjtës periudhë, ndërkaq periudhat e tij të thatësirës ndodhin nga nëntori deri në shkurt.
Nga ana tjetër, pjesët qendrore dhe jugore të Tajvanit perëndimor kanë kryesisht mot me diell me reshje të pakta shiu në vjeshtë dhe në dimër. Tajvani jugperëndimor është veçanërisht i prekshëm nga reshjet e mëdha dhe stuhitë e pasdites dhe shqetësimet tropikale janë të zakonshme. Tajfunet janë më të shpeshta në korrik, gusht dhe shtator. Tajvani përjeton mesatarisht tre deri në katër tajfune. Disa prej tyre kanë shkaktuar dëme të mëdha; rastet ekstreme të reshjeve të rrëmbyeshme dhe të qëndrueshme mund të shkaktojnë përmbytje, rrjedha baltash dhe rrëshqitje toke dhe humbje të konsiderueshme të jetëve dhe pasurisë. Sidoqoftë, reshjet që shoqërojnë tajfunet janë jetike për burimet ujore të ishullit.
Gjeografia:
I vendosur në brigjet juglindore të kontinentit aziatik dhe skajit perëndimor të Oqeanit Paqësor, midis Japonisë dhe Filipineve dhe në qendër të harkut ishullor-aziatik, Tajvani formon një linjë jetësore të komunikimit në rajonin Azi-Paqësor. Ai përfshin një sipërfaqe prej afërsisht 36,000 kilometra katrorë dhe shtrirja veri-jug është më domethënëse sesa ajo lindje-perëndim. Dy të tretat e sipërfaqes totale të mbuluar nga malet pyjore dhe zona e mbetur përbëhet nga vendi kodrinor, platformat dhe malet, fushat bregdetare dhe pellgjet. Vargmali qendror i maleve shtrihet së bashku në të gjithë vendin nga veriu në jug, duke formuar kështu një vijë natyrore të demarkacionit për lumenjtë në anët lindore dhe perëndimore të ishullit. Në anën perëndimore shtrihet Vargu Yushan (Mali Yu), me majën e tij kryesore që arrin 3,952 metra, e që është maja më e lartë malore në Azinë Verilindore.
Bjeshkët
Mbi 200 maja sa numëron Tajvani janë më shumë se 3.000 metra të larta, duke e bërë atë gjeografikisht unik. Ndërsa malet mund të gjenden kudo, ngjitja në mal është një aktivitet i njohur për kohën e lirë në Tajvan. Dikush mund të zgjedhë të ecë në periferi të qytetit ose të pranojë sfidën e ngjitjes në një nga shumë malet e larta, duke ndjekur rrjedhën e përrenjve dhe luginave. Në çdo rast, peizazhi i harlisur do t’u lë përshtypje dhe nuk do të duhet shumë kohë që të bindeni për bukurinë e maleve të Tajvanit. Përveç kësaj, ekzistojnë nëntë parqe kombëtare që ofrojnë një larmi peizazhesh të dallueshme topografike.
Bota detare:
Tajvani ka një ekologji të gjallë detare. Ju mund të shihni grupe delfinësh, delfinë rrotullues, delfinë Risso dhe delfinë me njolla pan tropikale duke kërcyer nga Oqeani Paqësor përgjatë lindjes. Detet e kaltra dhe shkëmbinj koralë nënujorë të mrekullueshëm mund të gjenden në Kending në skajin jugor të Tajvanit, në Green Island dhe në Arkipelagun Penghu.
Peizazhi ekologjik
Tajvani ka një klimë të ngrohtë dhe të lagësht dhe një larmi terrenesh, duke përfshirë shiritat e rërës, fushat, pellgjet, kodrat, pllajat dhe malet. Si rezultat, vendi është shtëpia e jetës së bollshme të kafshëve dhe bimëve, duke përfshirë specie të ndryshme endemike dhe mund të konsiderohet si një eko-park gjigant. Për shkak të formimit të rrafshinave përgjatë bregdetit, një numër i madh zogjsh migrues nga e gjithë bota vijnë në Tajvan, ku i përdorin këto zona bregdetare si një strehë e përkohshme dhe një zonë pushimi përpara se të vazhdojnë udhëtimin e tyre. Në Tajvan ka gjithashtu zogj të tjerë të panumërt migrues që përdorin Tajvanin ose si një ndalesë ose si destinacionin e tyre përfundimtar, ku njëri ose tjetri shton gjallëri të tepruar në jetën e egër të ishullit.
Kultura dhe gjuha:
Tajvani është një qendër e rëndësishme, ku budizmi, taoizmi, zen, letërsia, arkitektura, artet dhe zanatet dhe zakonet tradicionale promovohen dhe ruhen mirë. Tajvani është gjithashtu origjina e zgjerimit të popullit austriak, duke mbajtur varietetet më të larmishme të gjuhëve dhe kulturave austro-nesiane. Me një shoqëri të lirë dhe të hapur, ku grupe të ndryshme etnike jetojnë në harmoni dhe me një rritje të qëndrueshme ekonomike, Tajvani ka zhvilluar një kulturë unike tajvaneze që përfshin tipare dhe vlera të ndryshme të kulturës kineze.
Një shembull se si kultura kineze është ruajtur në Tajvan është përdorimi i vazhdueshëm i shkronjave-karaktereve tradicionale kineze, të cilat janë përdorur për më shumë se 2,400 vjet që nga Dinastia Qin. Tajvani luan një rol të rëndësishëm në ruajtjen dhe promovimin e përdorimit të shkronjave tradicionale kineze. Për më tepër, 9 nga 10 nëngrupe të gjuhëve austro-nesiane mund të gjenden vetëm te indigjenët tajvanezë në ditët e sotme, gjë që pasuron larminë e kulturës tajvaneze.
Fuqia ekonomike:
Tajvani luan një rol me ndikim në ekonominë globale. Sipas statistikave të Organizatës Botërore të Tregtisë, Tajvani ishte eksportuesi i 18-të më i madh në botë dhe importuesi i 17-të më i madh i mallrave në vitin 2018, ndërsa renditej përkatësisht i 27-ti në eksportin dhe importin e shërbimeve tregtare. Si një nga lojtarët më të fuqishëm në industrinë globale të teknologjisë së informacionit dhe komunikimit (TIK), Tajvani është gjithashtu një furnizues kryesor i mallrave të tjera në të gjithë spektrin industrial. Një faktor kryesor që mbështet këtë performancë është promovimi i Qeverisë ndaj politikave të krijuara për të nxitur zhvillimin dhe për të mbështetur konkurrencën ekonomike kombëtare përmes investimeve të vazhdueshme në burimet njerëzore, kërkimin, zhvillimin dhe përmirësimin e industrisë. Këto politika, të kombinuara me frymën e fortë sipërmarrëse të Tajvanit, kanë krijuar një mjedis biznesi dhe investimesh që vazhdimisht është renditur ndër më konkurrueset në botë. Për shembull, në vitin 2019, Inteligjenca e Rrezikut të Mjedisit të Biznesit (e njohur si BERI), me bazë në SHBA, renditi Tajvanin në vendin e 4-të në botë dhe të 2-të në Azi për sa i përket sigurisë së investimeve.
Shkenca dhe teknologjia:
Tajvani nisi grupin e tij të parë gjithëpërfshirës të politikave të shkencës dhe teknologjisë (ST) në vitin 1959 dhe këto politika kanë arritur kulmin në kthimin e këtij ishulli të vogël prej 23 milionësh në një nga termocentralet kryesore të botës në teknologji. Vitet e ’90-ta panë fillimin e një serie të shkencës kombëtare dhe programeve teknologjike për të adresuar nevojat duke filluar nga telekomunikacioni te parandalimi i katastrofave. Ndërkohë, Akti Themelor i Shkencës dhe i Teknologjisë i vitit 1999 siguroi një kornizë të shëndoshë ligjore për promovimin e Qeverisë të zhvillimit të ST-së.
Sektori privat, gjithashtu ka luajtur një rol të rëndësishëm në nxitjen e zhvillimit të ST-së të Tajvanit. Firma të tilla si Taiwan Semiconductor Manufacturing Co., Ltd., (e njohur si TSMC) dhe Grupi Teknologjik Foxconn dominojnë tregun global për patate të skuqura dhe një larmi të gjerë të produkteve të tjera të teknologjisë së lartë. Tajvani është një furnizues kryesor i komponentëve të niveleve të larta të përdorura në prodhimin e produkteve nga udhëheqësit e teknologjisë globale, duke përfshirë Apple, Microsoft, Intel dhe Sony.
Tajvani është gjithashtu shtëpia e markave të veta të njohura botërore elektronike, si Acer, ASUS dhe HTC. Sektorët publikë dhe privatë vazhdojnë të promovojnë avancimin e ST-së edhe sot. Në vitin 2018, shpenzimet e kërkimit dhe zhvillimit të Tajvanit tejkaluan 20 miliardë dollarë, nga të cilat 77% erdhën nga investimet private. Sipas Raportit të Konkurrencës Globale të Forumit Ekonomik Botëror 2018, nga 140 ekonomi të anketuara, Tajvani u rendit i 5-ti në këto shpenzime, i 2-ti për aplikimet për patenta dhe i 4-ti për nga aftësia e inovacionit.
Kuzhina:
Në Tajvan, njerëzit parapëlqejnë të hanë! Ka shitës, dyqane ushqimore dhe restorante në çdo qytet kudo. Ushqime dhe pjata nga e gjithë bota janë në dispozicion në Tajvan, por kuzhina vendase e Tajvanit është e paharrueshme dhe tani ka fituar vëmendjen në të gjithë botën. Provojeni vetëm një herë dhe do ta mbani mend përgjithmonë: pjata të shkëlqyera, si çaji me qumësht margaritar, petët Danzai, supë me mish derri me karkaleca, sandviç, mbështjellëse mishi dhe vegjetariane, ushqim deti, sandviçë me avull dhe ëmbëlsirë akulli të shtypur.
Transporti:
Tajvani ka një rrjet transporti të përshtatshëm dhe të sigurt. Pavarësisht se çfarë lloj transporti planifikoni të përdorni në Tajvan, ai është gjithmonë i lidhur pa ndërprerje, duke e bërë vizitën tuaj më të butë dhe më të lehtë. Taipei dhe Kaohsiung kanë sisteme moderne, gjithëpërfshirëse të metrosë, të cilat integrohen në mënyrë të përsosur në sistemin e autobusëve të qytetit për të siguruar qasje të lehtë në çdo vend në cilindo qytet. Sistemi hekurudhor me shpejtësi të lartë i Tajvanit ofron shërbim hekurudhor ndërqytetës 300 km/h përgjatë korridorit perëndimor të Tajvanit, me shërbim të shpejtë midis Taipeit dhe Kaohsiungut që merr vetëm 105 minuta kohë.
Një linjë e re hekurudhore e lehtë lidh Aeroportin Ndërkombëtar Taoyuan me Stacionin Kryesor Taipei, në një udhëtim të rehatshëm dhe të përshtatshëm vetëm 35 minutash. Shërbimi i biçikletave me ‘uBike’ i Taivanit siguron qasje të lirë dhe të përshtatshme për dhjetëra mijëra biçikleta të rehatshme me cilësi të lartë në Taipei, New Taipei, Taoyuan, Hsinchu, Taichung dhe Changhua. Gjeni stacionin më të afërt në aplikacionin tuaj celular, zhbllokojeni biçikletën me një kartë të përshtatshme me vlerë të ruajtur dhe lini biçikletën në një stacion afër destinacionit tuaj. Transporti publik i integruar i Tajvanit jo vetëm që ofron vlerë, komoditet, por është gjithashtu edhe një përbërës kryesor i ‘jetesës së gjelbër’.